Besluit  gemeenteraad

Bevoegdheid orgaan:

De gemeenteraad is bevoegd voor de aanleg, wijziging, verplaatsing of opheffing van gemeentewegen

Juridische grond

Decreet houdende de gemeentewegen van 3 mei 2019

Wet op de Buurtwegen van 10 april 1841

Huishoudelijk reglement van de gemeenteraad van Waasmunster

Feiten, context en argumentatie

Mevrouw Marina Maes (bijgestaan door advocaat Dirk Abbeloos, met kantoor te Sint-Gillislaan 117 te 9200 Dendermonde) vroeg met een verzoekschrift van 6 januari 2021 aan de gemeenteraad om over te gaan tot “vrijwaring en herwaardering van een in onbruik geraakte gemeenteweg”, te weten de buurtweg 75 volgens het tracé dat beschreven staat in de Atlas van de Buurtwegen. Dit verzoekschrift werd door de mr. Dirk Abbeloos bij e-mail van 15 februari 2021 “voorlopig geannuleerd”. De verzoekschriften werden evenwel opnieuw ingediend bij brief van 11 juni 2021, door de gemeente ontvangen op 14 juni 2021.

In overeenstemming met artikel 35, eerste lid, van het Decreet houdende de gemeentewegen van 3 mei 2019 heeft eenieder het recht om een verzoekschrift tot vrijwaring en herwaardering van een in onbruik geraakte gemeenteweg in te dienen bij de gemeente.  Dit verzoekschrift moet worden gemotiveerd op grond van doelstellingen, vermeld in artikel 3 van het decreet, en in voorkomend geval van het gemeentelijk beleidskader, vermeld in artikel 6.

In overeenstemming met artikel 35, tweede lid moet de gemeenteraad beslissen op welke manier gevolg gegeven wordt aan het verzoekschrift, hetzij door opdracht aan het college van burgemeester en schepenen om de publieke doorgang over de volledige breedte van de gemeenteweg te vrijwaren, hetzij door het college van burgemeester en schepenen te belasten met het opstarten van een procedure tot wijziging, verplaatsing op opheffing van de gemeenteweg.

De gemeente heeft het verzoekschrift onderworpen aan een onderzoek naar het juridisch en feitelijk statuut van de bedoelde voetweg, met inbegrip van de vraag of deze weg nog niet is opgeheven via een administratieve of gerechtelijke beslissing uit het verleden, en of de weg op 1 september 2019 nog niet was verdwenen wegens verjaring door dertigjarig ongebruik (in toepassing van de ‘oude’ Buurtwegenwet).

Op grond van artikel 85 van het decreet op de gemeentewegen wordt alle buurtwegen die bestaan op 1 september 2019 geacht een gemeenteweg te zijn.

Uit artikel 12 van de Buurtwegenwet, zoals van toepassing tot 1 september 2019, blijkt dat buurtwegen tot vóór de inwerkingtreding van het nieuwe decreet op de Gemeentewegen (op 1 september 2019), konden verjaren indien zij gedurende een periode van dertig jaar niet langer dienden tot het openbaar gebruik. Dit wordt bevestigd door het Hof van Cassatie (Zie bijvoorbeeld Cass. 17 oktober 2014, Arr. Cass. 2014, afl. 10, 2276; Cass. 7 mei 2009, Arr. Cass. 2009, afl. 5, 118; Cass 13 januari 1994, Arr. Cass. 1994, 25) Bij gebrek aan andersluidende bepaling, geschiedt de verjaring wegens publiek onbruik zoals bedoeld in artikel 12 van de Buurtwegenwet, net zoals elke andere verjaring, van rechtswege, en heeft zij dus automatisch uitwerking door het loutere verstrijken van de verjaringstermijn (artikel 2261 BW). Een verjaarde buurtweg behoeft met andere woorden geen formele afschaffingsbeslissing meer, overeenkomstig artikel 28 Buurtwegenwet (of de nieuwe regeling in het decreet Gemeentewegen). Een buurtweg, die door onbruik gedurende dertig jaar van rechtswege is verjaard, is door het verlies van zijn openbare bestemming niet langer te beschouwen als een buurtweg in de zin van de Buurtwegenwet, zodat dit geen “bestaande buurtweg” is in de zin van artikel 85 van het decreet op de gemeentewegen.

Die mogelijkheid tot verjaring is door het decreet op de gemeentewegen afgeschaft, maar die afschaffing heeft geen gevolgen voor verjaringen die reeds bereikt waren bij de inwerkingtreding van dit decreet op 1 september 2019.

In de mate dat blijkt dat een door de atlas der buurtwegen aangeduide buurtweg op 1 september 2019 reeds meer dan dertig jaar in onbruik was, dient dus vastgesteld dat de buurtweg van rechtswege moet geacht worden niet meer te bestaan. In dat geval is het verzoek ongegrond.

De gemeenteraad is aangaande voetweg 75 tot de volgende bemerkingen gekomen:

• Voetweg nr. 75 is niet opgeheven via een administratieve of gerechtelijke beslissing uit het verleden.
• Voetweg nr. 75 is op 1 september 2019 deels nog steeds toegankelijk; de publieke doorgang is momenteel voor dat deel gevrijwaard
• Voetweg nr. 75 is op heden deels ontoegankelijk. Dit blijkt reeds meer dan 30 jaar het geval was op 1 september 2019.

 De gemeenteraad is tot dit besluit gekomen op basis van de volgende elementen:

• In het verzoekschrift wordt gesteld dat de weg behalve voor het beginstuk in onbruik is
• Veldonderzoek van de technische dienst leert dat de weg toegankelijk voor het eerste gedeelte vanaf de Korte Heesdonkstraat. Het tracé maakt daar een hoek van 90° en ligt daar in een gracht met wilgen. De omvang van de wilgen is aanzienlijk, zodat redelijkerwijze aangenomen kan worden dat deze er meer dan 30 jaar staan. Het tracé maakt daar een nieuwe bocht van 90° en valt dan samen met een oprit naar de woning Korte Heesdonkstraat 54. De weg loopt over het perceel van dat huis, dat afgesloten is met een hek. Het tracé verderop tot aan de Langeveldstraat is niet toegankelijk. Er staan perceelafsluitingen op minder dan een meter van elkaar.
• Het tracé loopt ten zuiden van de woning Korte Heesdokstraat 54 over een akker. Luchtfoto’s leren dat het tracé van de voetweg daar niet zichtbaar was op een luchtfoto van 22 mei 1988, en evenmin op enige andere latere foto die beschikbaar is op www.geopunt.be. Voor dit deel blijkt dat de weg in onbruik is sinds minstens 22 mei 1988, en dus voor een periode van meer dan 30 jaar op 1 september 2019.
• Ten zuiden van de Langeveldstraat valt de weg in eerste instantie samen met een weg die voorzien is van een bord “privaat”. De weg maakt dan een hoek om langs  een rij bomen in oostelijke richting verder te lopen. Hier ligt de weg deels in een gracht. De weg loopt vervolgens langs de perceelsgrens van perceel 1658, waar er een perceelsrandbegroeiing is ter hoogte van het tracé De weg kruist dan een waterloop, op een plaats waar er geen brug aanwezig is, om verder te lopen in die waterloop, en een bos in te gaan. Het tracé loopt vervolgens over een weiland om uit te komen op een toegangspoort tot dit weiland. Luchtfoto’s leren dat het tracé van de voetweg te hoogte van dit weiland  niet zichtbaar was op een luchtfoto van 22 mei 1988, en evenmin op enige andere latere foto die beschikbaar is op www.geopunt.be. Die luchtfoto toont ook de aanwezigheid van bomenrijen en begroeiingen ter hoogte van het tracé. Uit die luchtfoto blijkt dat de weg in onbruik is sinds minstens 22 mei 1988, en dus voor een periode van meer dan 30 jaar op 1 september 2019.

Het tracé is dus deels vervallen door onbruik gedurende meer dan 30 jaar. Het beperkte resterende deel loopt hierdoor dood. Hierdoor heeft de weg als functionele verbinding geen potenties. Dit deel is perfect toegankelijk.